TikTok houdt zich niet aan de regels, dus moeten Europese toezichthouders ingrijpen. Dat zeggen achttien Europese consumentenorganisaties. De app is te vaag over gebruiksvoorwaarden en die zijn oneerlijk, vinden zij. Ook worden kinderen niet genoeg beschermd tegen advertenties en ongepaste inhoud.

De Nederlandse Consumentenbond en zeventien Europese zusterorganisaties hebben samen klachten ingediend bij de Europese Commissie en drie Europese koepels van toezichthouders. De voorwaarden om TikTok te kunnen gebruiken zijn onduidelijk, dubbelzinnig en werken alleen maar in het voordeel van TikTok, vinden de consumentenorganisaties. Het bedrijf schendt de rechten van consumenten op een aantal punten, zeggen zij. Vooral kinderen en jongeren zijn daarvan de dupe.

De consumentenclubs hebben op bijna alle klachten een punt, zegt IT-recht jurist Micha Schimmel van SOLV Advocaten tegen RTL Z. "Er is zeker iets aan de hand en er is genoeg om te handhaven." Het is aan de nationale toezichthouders om de klachten te onderzoeken. Zij moeten bepalen of de regels worden geschonden en of er sancties komen. Dat kunnen boetes zijn, maar ook corrigerende sancties. Dan moet TikTok zijn gedrag veranderen en als ze dat niet doen, kan er alsnog een boete komen.

De consumentenclubs vallen er onder andere over dat TikTok niet genoeg doet om kinderen en tieners te beschermen tegen advertenties en schadelijke inhoud. En dat is volgens de consumentenclubs extra pijnlijk omdat er zo veel jonge gebruikers zijn. In Nederland zijn er 1,7 miljoen TikTok-gebruikers, waarvan de overgrote meerderheden in de categorie 15 tot 19 en 20 tot 24 jaar oud. TikTok houdt er te weinig rekening mee dat een groot deel van de gebruikers jong is, stelt de Consumentenbond.

En dan zijn er nog de privacyzorgen. De consumentenclubs vinden dat TikTok te vaag is over welke gegevens het verzamelt van gebruikers, wat het daarmee doet en met welke reden. En dat is mogelijk in strijd met de privacywet, zegt de Europese koepel van consumentenorganisaties BEUC. Daarnaast is er de keerzijde van de populariteit onder jongeren. Daardoor moet TikTok nog duidelijker communiceren dan voor volwassenen. "Dan worden er hogere eisen gesteld aan de transparantie. Voor kinderen moet het dus nog begrijpelijker zijn."