Om de zorg voor thuiswonende ouderen in de toekomst op peil te houden is het nodig nú te investeren in geschikte woningen, in digitalisering van dagelijks leven en zorg en in lokale en regionale samenwerking in zorg en ondersteuning. Dat schrijft de commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen in het advies Oud en zelfstandig in 2030. Aangepast REISadvies, dat commissievoorzitter Wouter Bos vandaag aanbiedt aan minister Hugo de Jonge van VWS.

De eerste versie van haar advies publiceerde de commissie afgelopen januari. Zij nodigde geïnteresseerden uit te reageren; 129 personen en organisaties zijn hierop ingegaan. Behalve de ontvangen suggesties en commentaren heeft de commissie in de vandaag verschenen definitieve versie ook haar ervaringen in en met de (ouderen)zorg gedurende de coronacrisis verwerkt.

Veel van de aanbevelingen zijn terug te voeren tot vier centrale adviezen. Het eerste is: ga (ver)bouwen! De fysieke woonomgeving is voor ouderen cruciaal om zelfstandig te kunnen (blijven) wonen en zo min mogelijk afhankelijk te worden van zorg. Nieuwe woonvormen, tussen het aloude eigen huis en het verpleeghuis in, kunnen een oplossing bieden. Op dit moment wordt er echter voor ouderen veel te weinig gebouwd en verbouwd. Met als gevolg niet alleen een ontoereikend woningaanbod voor ouderen, maar ook een belemmering van de doorstroming op de woningmarkt.

Het tweede advies is: ga digitaal! Dit advies is niet alleen gericht aan aanbieders van professionele zorg en ondersteuning, voor wie ‘digitaal het nieuwe normaal’ moet worden. Ook ouderen zelf zullen veel meer gebruik moeten maken van digitale technologieën, om hun dagelijks leven makkelijker en aangenamer te maken. Grootschalig gebruik kan leiden tot meer eigen regie, een hogere kwaliteit van leven en een doelmatiger inzet van schaarse zorgverleners.

Het derde is: werk samen! We zullen de komende decennia in de zorg voor ouderen moeten woekeren met schaarse middelen en mensen. Om de beschikbare middelen doelmatig te kunnen inzetten is lokale en regionale samenwerking de komende jaren belangrijker dan keuzevrijheid en concurrentie. 

Het vierde advies luidt: leer van de corona crisis en behoud het goede. De crisis heeft ons behalve verlies en verdriet, ook goeds gebracht. In zorg en ondersteuning hebben gebruik van digitale technologieën, samenwerking, regie en gegevensuitwisseling een enorme impuls gekregen. Laat dat allemaal niet verdwijnen als de crisis verminderd of verdwenen is, maar behoud het goede en koester het momentum.

Het advies Oud en zelfstandig in 2030. Aangepast REISadvies is te downloaden van www.rijksoverheid.nl/tzto.