Meer dan een derde van de huishoudens die recht hebben op een bijstandsuitkering maakt er geen gebruik van. Het gaat om 170.000 huishoudens, zegt de inspectie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. 

Hoe meer iemand verdient, des te groter de kans op niet-gebruik van bijstand. Het gaat vooral om zelfstandigen, jongeren tot 27 jaar, en Europese migranten.

Gemeenten hebben nauwelijks zicht op de niet-gebruikers. De meeste gemeenten hebben informatie over het aanvragen van bijstand op de website, maar maken er geen werk van om mensen zelf te bereiken.

De inspectie noemt het zorgelijk dat veel huishoudens onder het sociaal minimum uitkomen en roept gemeenten op tot een meer proactieve aanpak. Voorkomen moet worden, dat een grote groep mensen op armoede afstevent. Met name jongeren weten vaak niet dat ze recht hebben op een bijstandsuitkering.

Mensen met een westerse migratieachtergrond hebben volgens de gemeenten moeite door de gebrekkige beheersing van de Nederlandse taal. Zij krijgen in tegenstelling tot mensen met een niet-westerse-migratieachtergrond weinig begeleiding als ze nieuw zijn in Nederland.

Zelfstandigen zijn volgens de gemeenten ook lastig te bereiken. Ze weten vaak niet dat ze recht hebben op bijstand of zijn te trots om die aan te vragen. Een rol speelt ook dat mensen opzien tegen een aanvraag vanwege de complexiteit van de regels en omdat ze bij wisselende inkomsten bang zijn dat ze moeten terugbetalen. Ook de gerichtheid van gemeentes op fraude kan afschrikken.