Hilversum Mediastad? Wat dacht u van: Hilversum grafheuvelwalhalla

Niet zo gek bedacht, want Zuiderheide, Westerheide, Hoorneboegse Heide? Bezááid met graven van vroeger. En dan niet van zo’n 100 jaar geleden, nee, we hebben het hier over eeuwen geleden gecremeerde zacht rustende menschen. Het kan ook zomaar zijn dat u woont op een grafheuvel. Wie zal het zeggen.

Zo lag in Hilversum Noord vroeger een grafheuvel op de hoek Lopes Diaslaan – Laan 1940 - 1945. Dat weten we door oude luchtfoto’s. Grafheuvels herken je van namelijk van bovenaf aan hun ronde vorm in het landschap. Nu is hier een kinderspeelplaatsje. Achter tuinen van Hilversummers bij de Sparrenlaan liggen mogelijk ook drie grafheuvels.

Hilversum heeft er gewoon véél

De oudste grafheuvel van Nederland ligt in Apeldoorn. Deze heuvel werd 5000 jaar geleden gemaakt. De gróótste grafheuvel ligt in Oss en werd zo’n 4300 jaar geleden gemaakt. Deze grafheuvel staat ook wel bekend als ‘Het Vorstengraf’. In de buurt werd een met goud versierd zwaard gevonden, dus daar lag vast een belangrijk persoon. En Hilversum? Onze stad heeft er gewoon véél. Plús een eigen Hilversumcultuur.

Hoeveel grafheuvels er in Hilversum zijn, weten we niet precies. Er is (nog) maar een deel ooit onderzocht. Soms blijkt een heuvel na onderzoek toch géén grafheuvel , en soms bleek een gewoon heuveltje ineens tóch een oud graf te zijn. In onze regio liggen minimaal zo’n 60 grafheuvels. Minimáál! In ieder geval 24 stuks op onze Hilversumse grote stille heide. Veel grafheuvels verdwenen toen Hilversum werd gebouwd en groter en groter werd. De stad groeit tot en met de dag van vandaag, maar bouwen op oude graven doen we niet meer. Grafheuvels zijn beschermde archeologische monumenten.

Hilversumse boeren hadden het naar hun zin

Hilversum, wat ben je mooi. Dat wisten ze al zo’n 3500 jaar geleden. En waarschijnlijk al veel en veel eerder. Al in de steentijd en de bronstijd (de bronstijd is zo van 3000 tot 800 voor Christus) woonden hier boeren in langgerekte woon-stalhuizen. Zij cremeerden hun dierbaren en maakten een grafheuvel. Eeuwenlang: zo kan een Hilversumse grafheuvel stammen uit ongeveer 2100 voor Christus en is weer een andere gemaakt in het jaar 1570 voor Christus.

Hilversumcultuur?!

Met de Hilversumcultuur bedoelen we mensen uit de Vroege en midden-bronstijd . Dan heb je het over zo’n 1800 tot 1200 jaar voor Christus. Archeoloog Willem Glasbergen vond en bekeek resten van grafrituelen, bepaalde typen grafmonumenten en urnvondsten. Zijn bevindingen: de mensen die dit deden, hoorden bij elkaar. Sterker nog, zij zijn één groep. Hij noemde dit de ‘Hilversum-cultuur’. Of deze mensen ook al onze grafheuvels maakten? Ja en nee. Niet allemaal, maar hoogstwaarschijnlijk wel een aantal. Volgt u het nog? Nou ja, om een lang verhaal kort te maken: nog heel lang bleven mensen van vroeger hun doden verbranden en in een urn begraven onder een heuvel. Deze gewoonte verdween pas in de Vroege Middeleeuwen.

Archeologische schatten in onze stad

In het begin van de 20ste eeuw zijn de grafheuvels bij Hilversum gerestaureerd.

Sinds 2006 is Hilversum - en heel Nederland - verplicht om archeologisch erfgoed ook te behouden. Moet er tóch echt worden gebouwd, dan wordt er eerst archeologisch onderzoek gedaan. Hilversum heeft sinds 2010 een archeologisch beleid. Onze hele stad is van ‘hoge archeologische waarde’! We weten nog niet overal precies wát er valt te vinden aan oude resten, maar we weten wel heel goed wáár we wat aan archeologische schatten kunnen verwachten