De coronacrisis is een humanitaire, sociaaleconomische en financiële crisis, met enorme gevolgen voor kwetsbare landen, onder meer (maar niet alleen) in Afrika. Snelle actie van de internationale gemeenschap is geboden om deze landen te ondersteunen in de strijd tegen de gevolgen van het COVID-19 virus. De coronacrisis is in eigen land niet voorbij zolang ze elders op de wereld voortwoekert. Wereldwijde uitbanning is daarmee ook welbegrepen eigenbelang.

Terwijl internationale samenwerking meer dan ooit onmisbaar is, verscherpt de pandemie juist de rivaliteit tussen VS en China. Deze machtsstrijd verplaatst zich ook naar de internationale organisaties en ondermijnt de sinds 1945 opgebouwde multilaterale orde. Naar het oordeel van de AIV dient Europa een leiderschapsrol te vervullen in de wereldwijde respons.

Een leidende rol voor de Europese Unie

De EU moet naar de overtuiging van de AIV daadwerkelijke en genereuze ondersteuning bieden. Nederlandse inspanningen in de bestrijding van het COVID 19-virus dienen zoveel mogelijk met EU-instellingen en lidstaten plaats te vinden, dan wel in coalities met gelijkgezinde landen. Het Nederlandse beleid moet zijn ingebed in een voortgezet commitment aan de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s). Ook dient de EU de positie van de Wereldgezondheidsorganisatie te versterken omdat effectieve en verplichtende regels voor het melden van en optreden tegen dreigende pandemieën belangrijker zijn dan ooit.

Een samenhangend steunpakket

De AIV adviseert om een samenhangend pakket te ontwikkelen voor:

• medische hulp en gezondheidszorg

• voedselhulp en een sociaal vangnet

• een sociaaleconomisch perspectief

• steun voor vluchtelingen en ontheemden

Er bestaat grote behoefte aan transportcapaciteit voor het vervoer van medische voorzieningen en voedselhulp naar de kwetsbare landen in Afrika en elders. Daarom adviseert de AIV het kabinet om een Nederlands luchttransportinitiatief in gang te zetten.

Actie vergt budget

Er zijn dringend additionele middelen nodig. Daarom adviseert de AIV het kabinet een bedrag van 1 miljard euro beschikbaar te stellen voor het lenigen van de meest acute noden. Om te voorkomen dat lopende projecten moeten worden gestopt of langetermijnbeleid wordt ondergraven is het wenselijk dat bedrag uit de algemene middelen te financieren. Ook op lange termijn blijft het noodzakelijk voldoende middelen beschikbaar te houden.

Het briefadvies ‘Nederland en de wereldwijde aanpak van COVID-19’ is voorbereid door de AIV-leden prof. mr. J.G. de Hoop Scheffer, prof. dr. M.E.H. van Reisen, prof. L.J. van Middelaar, mr. J.N.M. Richelle, drs. M. Sie Dhian Ho en dr. M.M. Jansen (secretaris).