Jonge gedetineerden in justitiële jeugdinrichtingen kunnen makkelijk en snel naar de medische dienst of de huisarts.

Als zij medicijnen nodig hebben verloopt dat goed en veilig. Het toedienen van medicijnen onder dwang gebeurt maar bij één instelling en gaat volgens de regels. Het plaatsen in afzondering willen alle instellingen zo veel mogelijk voorkomen. Dat lukt in de praktijk nog niet altijd.

Dat blijkt uit een rapportage van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) over alle justitiële jeugdinrichtingen (JJI's). De inspectie bezocht in de tweede helft van 2019 alle zes JJI's in Nederland.

In de zes justitiële jeugdinrichtingen samen verblijven zo'n 500 jongeren op basis van het jeugdstrafrecht; als verdachte of omdat ze veroordeeld zijn met een straf of maatregel.

Als jonge gedetineerden naar de medische dienst of een huisarts willen, kunnen ze meestal nog dezelfde dag terecht. Ze hoeven daarvoor aan de groepsleiding ook geen reden op te geven. Ook ‘s nachts en in het weekend zijn er goede voorzieningen.

Het verstrekken van medicijnen gebeurt door de groepsleiding. Dat gaat vrijwel altijd goed, blijkt uit het onderzoek. Bij het controleren op het daadwerkelijk innemen van de medicijnen zijn er wel verschillen tussen de instellingen. Verder hebben niet alle instellingen een goede procedure voor het melden van fouten of problemen; bijvoorbeeld als medicijnen niet verstrekt worden of als er iets mis gaat in de registratie. Terwijl de medewerkers veel kunnen leren van zulke incidenten. De inspectie geeft de directies van de instellingen het advies meer en structureel aandacht te geven aan medicatieveiligheid.

Het toedienen van medicijnen onder dwang gebeurt slechts bij één justitiële jeugdinstelling met een daarvoor geschikte crisisafdeling. De andere JJI's sturen de jongeren door naar deze instelling als dwangmedicatie nodig is. Alle instellingen willen het plaatsen in afzondering terugdringen. De inspectie juicht dat toe. Bij maar één JJI lukt het echt. Bij sommige instellingen komt het plaatsen in separatie of afzondering een paar keer per week voor, bij andere minder dan één keer per maand. Ook is niet altijd duidelijk of separatie gebruikt wordt als straf voor de gedetineerde, of plaatsvindt als onvrijwillige geneeskundige behandeling van de jongere. Net als bij de andere justitiële inrichtingen zal de inspectie toezien op een juiste toepassing van de gedwongen zorg.

De inspectie adviseert de instellingen het systeem waarmee ze de kwaliteit bewaken te versterken: met structurele dossiercontroles, geactualiseerde werkafspraken, landelijk geldende werkprocessen en overkoepelende normen voor alle JJI's.