De ‘s-Gravelandse Buitenplaatsen van Natuurmonumenten blijken zeer in trek bij spechten.

Maar liefst vijf soorten spechten hebben afgelopen jaar gebroed in het natuurgebied. Dat is een van de opvallendste resultaten van het broedvogelonderzoek op de buitenplaatsen Schaep en Burgh, Boekesteyn en Bantam.

Duidelijke toename

In het voorjaar van 2021 hebben leden van de Vogelwerkgroep het Gooi en Omstreken de bossen van deze drie buitenplaatsen geïnventariseerd op broedvogels, waarbij ook is gekeken naar een aantal zoogdiersoorten. Daarbij zijn maar liefst 522 territoria (leefgebieden) vastgesteld van 47 verschillende soorten vogels. Dat is een flinke toename vergeleken met de vorige telling van 2014. Boswachter Ecologie Luc Hoogenstein: “De toename in soorten heeft meerdere oorzaken. Het bos wordt ouder, waardoor er meer nestgelegenheid ontstaat voor boombewonende soorten. Sommige soorten vertonen landelijk een positieve trend, waardoor ze ook in aantal kunnen toenemen in gebieden waar ze voorheen schaarser waren. Daarnaast zijn voor sommige trekvogels, zoals bonte vliegenvanger en koekoek, de omstandigheden in de overwinteringsgebieden in Afrika verbeterd, waardoor de kans een stuk groter geworden is dat ze de vogeltrek overleven.”

Spechten floreren

De vogeltellers brachten in de loop van het broedseizoen meerdere bezoeken aan het gebied. Hierbij noteerden zij de positie van alle waargenomen broedvogels in een speciale app. De totale oppervlakte van het onderzochte gebied is zo’n 72 hectare, een flinke klus dus voor deze vrijwilligers. Bijzonder is dat voor het eerst de middelste bonte specht als broedvogel werd vastgesteld. Boswachter Hoogenstein: “Heel gaaf, en meteen twee territoria! Het past binnen het beeld van deze soort voor Nederland. Enkele decennia geleden kon je alleen middelste bonte spechten vinden in Limburg en de Achterhoek, maar de soort is al jaren bezig met een westwaartse opmars. In 2019 en 2020 heb ik in het gebied ook al een enkele middelste bonte specht gezien en gehoord, maar een echt territorium konden we toen nog niet vaststellen. Nu wel, en dat is geweldig!”

Ook de andere spechtensoort van Nederland voelen zich prima thuis op de Buitenplaatsen: de grote bonte specht, de kleine bonte specht, de imposante zwarte specht en de ‘lachende’ groene specht.

Ree, eekhoorn en verrassende aalscholver

Opvallend is de toename van de duiven in het gebied. Zowel de houtduif als de holenduif zijn in aantal ruim verdubbeld. Boswachter Hoogenstein: “Het is een beetje koffiedik kijken hoe dat komt. Feit is wel dat beide soorten landelijk in aantal toenemen, en dat beeld zien we hier ook”. Naast de vele vogels werden maar liefst twaalf eekhoorns geteld. Ook de reeën lieten zich veelvuldig zien met 27 waarnemingen. Een grote verrassing voor de tellers was de broedende aalscholver die tijdens de laatste ronde werd ontdekt. Deze watervogel heeft een grote broedkolonie in het Naardermeer, maar dit exemplaar kon blijkbaar de rust op de Buitenplaatsen wel waarderen. Het is niet de eerste keer dat aalscholvers op de Buitenplaatsen tot broeden komen. In een grijs verleden nestelden aalscholvers tussen de blauwe reigers op Gooilust.

Over de ’s-Gravelandse Buitenplaatsen

De Buitenplaatsen ontstonden in de zeventiende eeuw, toen welvarende Amsterdamse kooplieden de woeste gronden in ’s-Graveland ontgonnen. Vanaf de achttiende eeuw lieten de eigenaren hier prachtige landhuizen bouwen om hun zomerverblijf te veraangenamen. Ook werden er sierlijke tuinen en parkbossen aangelegd met bomenlanen, waterpartijen en bijzondere bouwwerken. Je kunt nog altijd van dit moois genieten, evenals de grote rijkdom aan natuur op de Buitenplaatsen. Dankzij het afwisselend landschap en de oude bomen voelen vele dieren en planten zich hier thuis. Lees meer op: nm.nl/buitenplaatsen.